Ҳамюртимиз Вадим Чернобров ўзи шахсан қатнашган воқеалар ҳақида шундай ҳикоя қилади:

«...Дмитрий Курков одатдагидек ердан тошни олиб, уни аввалига эътиборсиз кўздан кечирди. Кейин эҳтиёт чораси сифатида уни яқинида турган Лиля Кулешовага ҳам кўрсатди. У тошга ёпишган чангни силкитиб ташлади ва...

Бу воқеани шунчаки батафсил тасвирлайманки, кейин мендан кўпинча сўрашди — тошни ҳақиқатдан ҳам топганингизга ишончингиз комилми, ёки кимдир ҳазил ёки сохталик қилиб, уни ташлаб кетганми?

Бу эҳтимолий ҳолат истисно қилинади. Чунки қидирув жойи охирги дақиқагача сир сақланган. Қайси майдон текширилиши ҳақида мен фақат бир кун олдин эълон қилганман, демак, кимдир буни олдиндан тайёрлаб қўйиши мумкин эмас эди...

Шундай қилиб... Кулешова тошдан чангни тозалади ва дарҳол нимадир кўрди.

Кремний тошининг ёрилишида қандайдир йўл билан ичига тушиб қолган... оддий бир болт аниқ кўринган эди.

Бу болт қаердан келиб қолган?

Трактордан тушганми?
Маст механик йўқотиб қўйган ва у қандайдир тарзда ерга босилиб кетганми?

Бироқ ҳатто оддий одам ҳам болт (ёки у гайка қўйилган шуруп, ёки икки диск ва штифтдан иборат бўлган катушкага ўхшаш нарса) ташқи кучсиз ҳам жуда чуқур ўрнашиб қолганини кўра олар эди. Бу шундай ичига сингганки, у тош ҳали қаттиқлашмаган вақтда, денгиз гили ёки таҳпастки қатламлар ҳолида бўлган пайтда тушган бўлиши керак.

Денгиздан тушганми?
Бемаънилик — ҳеч ким уни сув тубидан олиб, ташлаб юрмаган бўлар эди.

Бироқ энг муҳим нарса!

Биз билан бирга бўлган геолог мутахассис хулосасига кўра, бу тош 15–20 миллион йилдан ёшроқ бўлиши мумкин эмас!

Демак?

Илмий тадқиқотлар ва болтнинг ёши

Бу топилма турли илмий муассасаларга олиб борилди:

• Палеонтология институти
• Зоология институти
• Физика-техника институти
• Авиация-технология институти
• Палеонтология ва биология музейлари
• "Салют" КБ, "ЗиХа", "Геохи", "Геологоразведка" лабораториялари
• МАИ (Москва авиация институти)
• МГУ (Москва давлат университети)
• ва бошқа ўнлаб мутахассислар томонидан текширилди.

Палеонтологлар тош ёшини тасдиқладилар.

У 15–20 миллион йил эмас, балки 300–320 миллион йил олдин шаклланган.

Шунингдек, аниқ тасдиқландики, "болт" тош қатламларига ҳали улар қаттиқлашмаган вақтда тушган.

Яъни, болт ҳам тош ёши билан бир хил ёшда ёки ҳатто ундан ҳам қадимий бўлиши мумкин!

Болт ҳеч қандай ташқи таъсир билан тош ичига тушиши мумкин эмас эди –
масалан, портлаш (атом портлаши ҳам), ҳеч қандай шикаст йўқ.

Шунингдек, рентген тасвирлари кўрсатдики, тош ичида ҳозир кўринмаётган бошқа "болтлар" ҳам бор!

Ҳозирги вақтда кўринган болт геологик вақт давомида тош ёрилиши натижасида юзага чиқиб қолган.

Муаммо ва тахминлар

Бу бўйича мутахассис йўқ.

Ҳозирча "болт" нима эканлиги ҳақида бир хил фикр йўқ.

Иккита қараш мавжуд:

1. Бу ҳақиқий саноат буюми, ақлли мавжудотлар томонидан яратилган ва қандайдир сабаблар билан 300 миллион йил аввал тош қатламига тушиб қолган.
2. Бу табиий жараён натижасида ҳосил бўлган форма, "табиат ўйини" (lusus naturae).

Ҳозиргача бу саволга аниқ жавоб топилмади.

Болт – динозаврлар билан тенгдошми?

Биринчи гуруҳ вакиллари бу топилма шубҳасиз техноген буюм эканини таъкидлайдилар. Унда ҳозирги замон инженерлари томонидан қўлланиладиган барча стандартлар сақланган. Барча техник институтларда ушбу болт ҳақида биронта ҳам мутахассис уни сунъий эмас деб ҳисобламаган.

Илк шубҳалар мавжуд бўлган, бироқ микроскопик ва рентген таҳлиллари уларни тезда йўққа чиқарган. "Болт" ёнида яна бир неча техноген шакллар, жумладан иккита номаълум микроскопик шарлар ва уларда квадрат тешиклар топилган.

Иккинчи гуруҳ эса, "болт" бу ҳайвон қазилмаси деб ҳисоблайди. Улар уни криноидеяга (денгиз лилияси) ўхшатадилар.

Бироқ денгиз лилиялари бўйича мутахассис бу тахминни рад этди:
«Мен ҳеч қачон бундай катта ва бундай шаклдаги криноидеяни кўрмаганман».

Балки бу гигант криноидея-мутантдир?

Лекин бу "криноидея" темирдан иборат!

Тафсилотли кимёвий таҳлиллар шундай хулосага келган:

• Вақт ўтиши билан темир (Fe) атомлари тош ичига диффузия бўлиб кирган,
• Кремний (Si) атомлари эса уларнинг ўрнини эгаллаган,
• Бироқ, металл излари йўқолмаган, балки болт атрофида 1,5 см радиусда овалоид темирли "кокон" ҳосил қилган.

Палеонтологлар учун бу ҳолат оддий:

• Тош ичида миллионлаб йиллар давомида қолган ҳар қандай нарса аста-секин тошга айланади.
• Шунингдек, бу "болт" ҳам тошга айланган, бироқ темир йўқолмаган.

Ҳали жавобсиз қолган савол:
Бу темирдан ясалган буюм (ёки жонзот) 300 миллион йил олдин, динозаврлардан ҳам аввалроқ, қандай қилиб ерга тушиб қолган?

Қуйидаги гипотезалар мавжуд:

1. УФОЛОГИК ВЕРСИЯ

• Агар НУЖлар ҳозир ҳам сайёрамизда учиб юрса,
• Нега улар миллион йиллар аввал келмаган бўлиши керак?
• Балки улар Ерда "Стругацкийларнинг пикник"и каби нарсаларни ташлаб кетишган?

1. КОСМИК ЧИҚИНДИ ВЕРСИЯСИ

• Бошқа цивилизациялар фазога чиққан,
• Уларнинг космик кемалари миллионлаб йиллар давомида жисмларини Ерга тушириб юборган.
• Оддий ҳисоб-китоблар шунчаки ғаламдан тушган "мусор" Ерда бир неча юзлаб жойда бўлиши мумкинлигини кўрсатади.

1. ҚАДИМГИ ЦИВИЛИЗАЦИЯЛАР

• Бу ерда бир пайтлар юқори ривожланган цивилизация бўлган.
• Илмий жиҳатдан бу рад этилган, бироқ тарихчилар буни 100% инкор қила олмайдилар.
• Ҳозирги цивилизация йўқ бўлса, 100 миллион йилдан кейин бизнинг машиналаримиздан ҳам фақат қазилма артефактлар қоларди.

1. КЕЛАЖАКДАН САЁҲАТ ҚИЛГАНЛАР

• Келажак цивилизациялари вақт машинаси билан ўтмишга келиб, тасодифан буюмларни ташлаб кетишган.
• Шу сабабли, биз турли вақт қатламларида техноген артефактларни топамиз.

Ҳозирча аниқ бир хулоса мавжуд эмас.
Бироқ, бу каби артефактлар ҳали кўплаб сирларни сақлаётганлиги аниқ!