Охирги бир неча ўн йилликлар давомида Жанубий Африка шахталаридан юзлаб металл шарлар топилган. Уларнинг камида биттасида учта параллел чизиқ бор бўлиб, бу чизиқлар унинг экватори бўйлаб айланиб турган.

Ж. Жимисоннинг ёзишича, бу шарлар икки хил турга эга:

• Бир қисми бутун, қаттиқ кўк металлдан тайёрланган бўлиб, устида оқ нуқталар бор.
• Иккинчи қисми бўш, ичида оқ рангли ғубсор модда билан тўлдирилган.

Клерксдорп шаҳри (Жанубий Африка) музейи сақловчиси Рульф Маркс шундай таъкидлайди:
«Бу шарлар – тўлиқ сирли ашёлар. Улар инсон томонидан ясалганга ўхшайди, бироқ улар тош қатламларига жойлашганда, Ерда ҳеч қандай ақлли ҳаёт йўқ эди. Мен ҳеч қачон бундай нарсани кўрмаганман. Бу шарлар ҳақида ҳеч қандай илмий мақолалар мавжуд эмас, аммо фактлар аниқ. Улар Оттосдаль (Ғарбий Трансваал) яқинида қазиб олинадиган пирофиллит конларидан топилган.

Пирофиллит – жуда юмшоқ минерал бўлиб, Моз шкаласи бўйича қаттиқлиги 3 баллдан ошмайди. Бу минерал тахминан 2,8 миллиард йил олдин шўрқум тош қатлами сифатида шаклланган. Бу шарларнинг ичи толали тузилмага эга, ташқи юзаси эса шунчалик қаттиқки, ҳатто пўлат ҳам унга чизиқ тушира олмайди.

Моз шкаласи – Фридрих Моз томонидан ишлаб чиқилган минералларнинг қаттиқлик ўлчови бўлиб, у 1 дан 10 гача бўлган даражаларни ўз ичига олади. Энг юмшоқ минерал – тальк (1), энг қаттиқси эса олмос (10).

Металл шар ҳақидаги баҳслар

Рульф Маркс ёзишича, Почефструм университети геология профессори А. Бишоф бу шарларни "лимонит конкрецияси" деб баҳолаган.

Лимонит (бурий темир тоши) – темир рудаларининг бир тури бўлиб,
конкрециялар (стяжения) – ўзига хос мустаҳкам тузилмаларга эга бўлган, кўпинча юмалоқ шаклдаги тош қатламлари бўлиб, улар марказий нуқта атрофида цементация жараёни орқали ҳосил бўлади.

Бироқ бу фикрга шубҳа билан қаралади, чунки шарларнинг ниҳоятда қаттиқлиги лимонит хоссаларига мос келмайди.

Қуйидаги далиллар лимонит гипотезасига қарши чиқади:

• Лимонит конкрецияларининг қаттиқлик даражаси 4–5,5 балл атрофида бўлиб, бу шарлар эса ҳатто пўлат билан чизилмайди.
• Одатда лимонит конкрециялари мўрт тузилмага эга бўлиб, мўйқалам кузгалакларига ўхшаш тарзда йиғилиб туриши мумкин. Аммо бу шарлар алоҳида ётади ва аниқ юмалоқ шаклга эга.
• Лимонит конкрецияларида ҳеч қачон мукаммал параллел чизиқлар кузатилмайди.

Айнан учта параллел чизиқли шар олимларнинг эътиборини тортади. Агар бу лимонит конкрецияси бўлса ҳам, табиат бундай мукаммал чизиқлар яратиши мумкинлигига далил йўқ.

Шу сабабли, олимлар бу металл шарни 2,8 миллиард йиллик геологик қатламда топилган, инсон томонидан яратилган ашё сифатида қараш мумкинлиги ҳақида фикр билдиришган.