Докембрий даврига оид металл ваза – Дорчестер, Массачусетс | ||||
|
1852 йил 5 июнь куни "Scientific American" журналида "Қадимги даврлардан қолган мерос" номли мақола чоп этилди: Идиш металлдан тайёрланган бўлиб, ранги цинк ёки катта миқдорда кумуш қўшилган қотишмани эслатар эди. Идишнинг деворлари олти хил гул тасвирлари билан безатилган бўлиб, улар соф кумушдан инкрустация қилинган эди. Шунингдек, идишнинг пастки қисми ҳам кумуш билан безалган узум шохлари ёки тўр каби тасвирланган эди. Резьба ва инкрустация шундай уста қилиб бажарилганки, бу буюм санъат дурдоналаридан бири сифатида баҳоланиши мумкин. Портлаш оқибатида тош ичида ётган ва 4,5 метр чуқурликдан чиқиб кетган ушбу сирли ва жуда қизиқарли идиш ҳозирда Жон Кеттелл жаноблари қўлида сақланмоқда. Яқинда Шарққа сафар қилган доктор Ж. Смит бу ерда юзлаб қизиқарли маиший буюмларни ўрганиб, уларни чизган. У бу каби буюмни ҳеч қаерда кўрмаганини айтади. У идишни чизиб, унинг ўлчамларини аниқлаб, олимларга текшириш учун тақдим этди. Тўлиқ аниқлангани шундаки, идиш портлаш натижасида тоғ жинслари билан бирга сочилган, аммо у қандай қилиб тош ичида мустаҳкам ўрнашиб қолганини профессор Агассис ёки бошқа олим тушунтириб бера олармикан? Бу буюм энг мукаммал тадқиқотга лойиқ, чунки бунда ҳеч қандай сохталик бўлиши мумкин эмас." Бостон-Дорчестер ҳудуди геология харитасига кўра, ушбу тоғ жинси (Роксбери конгломерати) докембрий даврига оид бўлиб, унинг ёши 600 миллион йилдан ошади. Олимларнинг фикрига кўра, докембрий даврида ер юзида фақатгина ҳаёт пайдо бўлаётган бўлган. Аммо Дорчестер идиши 600 миллион йил аввал Шимолий Америкада металл ишлашни мукаммал ўзлаштирган ҳунармандлар бўлганлигини кўрсатмоқда." |