
Наср ибн Сайёр (نصر بن سيار) — умавийлар даврининг охирги босқичида Хуросон вилоятида валий (губернатор) бўлиб хизмат қилган, машҳур араб амири, ҳарбий қўмондон ва сиёсатчи ҳисобланади. Асосий маълумотлар: • Тўлиқ исми: Абу Ҳамза Наср ибн Сайёр ал-Кинди • Туғилган йили: тахминан 663 милодий / 43 ҳижрий • Вафоти: 748 милодий / 131 ҳижрий • Мансублиги: Кинда қабиласи • Лақаби: Шайхул-Кубар (“Катталар шайхи”) — ёши катта, тажрибали ва ҳурматли киши сифатида танилган. Ҳокимлик ва сиёсий фаолият: • У Умавийлар халифаси Ҳишом ибн Абдулмалик томонидан Хуросонга волий қилиб тайинланган. • 738-йилда (120 ҳ.) Хуросон валийси этиб тайинланади. • У Хуросондаги турли қабилалар ўртасидаги зиддиятларни бартараф қилиш, молия ва солиқ тизимини мустаҳкамлашга ҳаракат қилган. • Шарқий ислом оламидаги туркий ва маҳаллий халқлар билан муомалада эҳтиёткор ва сиёсий бўлган. Аббосий даъвати даври: • Аббосийлар даъвати Хуросонда авж олган пайтда, Наср ибн Сайёр Умавийлар номидан ҳаракат қилган ва у Аббосийларга қарши курашга киришган. • Абу Муслим ал-Хуросонийнинг чиқиши даврида Наср ибн Сайёр бир қанча жанглар олиб борган, аммо вазиятни назоратда ушлаб туриш қийинлашган. • Умавийлар хилофатига қарши халқ қўзғолонлари кучайган ва охирида Хуросонни йўқотган. Вафоти: • Наср ибн Сайёр 748-йилда Марвда вафот этган. Бу вақтда Аббосийлар даъвати ҳукмронликка яқинлашган ва бир неча йилдан кейин (750-йилда) Умавийлар хилофати тугаган. Машҳур сўзлари: Наср ибн Сайёр Хуросонда вазият оғирлашганда шундай деган: "Иннал ҳабла қад инқатаъа ва-л-хатба фий йадий." (Албатта арқан узилди ва унинг учи қўлимда.)
Абу Муслим
|